De mix van indiaans en Europees, maakt de Mexicanen en hun cultuur heel apart. Je vindt er zowel de ingetogenheid en diepe vroomheid in terug, net zoals hun hang naar mystiek en gevoel voor passie. Het gevarieerde landschap van bergen, vulkanen, kustvlakten en valleien zorgt voor een enorme diversiteit aan fauna en flora, maar ook aan folklore, iets waar Mexicanen in uitblinken!
Een moderne stad op de ruïnes van een wereldrijk: de Azteken hadden de gewoonte om bovenop oude tempels nieuwe en hogere piramides te bouwen. Zo is het in de koloniale tijd ook gebeurd. Onder de huidige moderne stad bevindt zich de 19e eeuwse provinciestad, nog dieper ligt de koloniale hoofdstad van Nieuw Spanje en helemaal onderaan bevinden zich de resten van het Aztekenrijk. Templo Mayor, de grote piramide van de Azteken, werd enkele jaren geleden opgegraven, juist naast de grootste koloniale kathedraal van Amerika.
Wat de hoogontwikkelde oud-Mexicaanse beschavingen gedurende eeuwen hadden gebouwd, viel binnen enkele jaren ten prooi aan de blinde vernielzucht van de Spaanse conquistadores. Hun schitterende ceremoniële centra, met piramides, tempels en priesterpaleizen werden vooral in het centrum van het land met de grond gelijk gemaakt. Maar in Oaxaca en het Maya-gebied in het zuidoosten van het land, vinden we prachtig gerestaureerde precolumbiaanse steden terug.
De Azteken stemden hun leven af op de feestkalender, die een reeks van riten ter ere van de goden voorschreef. De oude goden werden vervangen door de schutspatronen van de katholieke kerk op wier naamdag een grote fiesta wordt georganiseerd. In Indiaanse dorpen dragen deze feesten een ritueel karakter. Op de vooravond wordt het startschot gegeven met vuurwerk. De ochtend daarop nogmaals knalvuurwerk en uitbundig klokgelui vanaf de dorpskerk, waarna de jaarmarkt met zijn rondtrekkende kooplieden tot leven komt. Na afloop van de mis ter eren van de beschermheilige van het dorp wordt zijn schitterend uitgedost houten beeld in een feestelijke processie door de straten gedragen. Daarna begint het grote feestmaaltijd en de uitbundige drinkpartij. Het feest kan dagen duren.
Mexicanen geven de voorkeur aan het aanbod van de kramen op hun traditionele markten boven de netjes in folie verpakte groenten en fruit van de supermarkt. De bonte drukte is onlosmakelijk verbonden met het typische volksleven. Ontelbare soorten vruchten en groenten zoals guaves, suikerperen, cactusvruchten, kruiden, balen pepers, geneeskrachtige planten en amuletten worden op kunstzinnige wijze uitgestald. Op de provinciale markten zitten vele handelaars op straat of achter kramen, die door dekzeilen worden beschermd. Hier hangt soms zelfs het verse vlees in de open lucht. De conquistadores waren enorm onder de indruk van de enorme markt van Tlatelolco, een wijk van Mexico stad, afgebeeld in een grote maquette in het Museo Nacional de Antropología. De markten van Oaxaca en San Cristobal de las Casasworden druk bezocht door de indígenas in hun traditionele kleding. Ze bieden dan ook een buitengewoon kleurrijke aanblik.
Tot de belangrijkste precolumbiaanse rituelen behoorde het balspel. Het werd door de Olmeken aan de tropische golfkust uitgevonden. De handen en voeten mocht men niet gebruiken, de bal werd gespeeld met heupen, zitvlak, ellebogen en knieën. De zware rubberen bal symboliseert de zon en de twee ploegen symboliseren het licht en de duisternis. De precolumbiaanse hadden een heilige schrik dat de zon de strijd niet zou winnen in de inframundo en ‘s anderendaags niet meer zou opkomen.
Zelfs een eeuwenlange invloed van de katholieke kerk kan het geloof in magische krachten niet doen verdwijnen, vooral op het platteland onder de Indianen. Sommige plaatsen die gelden als betoverd, worden vereerd of op gezette tijden vermeden. Rituele handelingen moeten beschermen tegen demonen en de weergoden gunstig stemmen voor de akkerbouw. In de provincie Chiapas, bij de Tzotzil-indianen van San Juan Chamula en Zinacantan komen we die gebruiken nog steeds tegen.
Mexico telt nog meer dan vijftig indianengroepen die een grote mate van culturele autonomie en tradities hebben weten te behouden. Het zijn meestal boeren en landarbeiders met een sterke sociale organisatie en een verbondenheid, die rust op een politieke-religieuze hiërarchie en op gemeenschapstaken. De Tzotziles en Tzeltales in het Maya-hoogland beschermen hun wereld zoveel mogelijk tegen invloeden van buitenaf. Sommige gemeenschappen, zoals San Juan Chamula, hebben oud-Mexicaanse riten en culten hardnekkig staande gehouden. Hier namen de heiligen de plaats in van hun oude goden en ontstond een gemengde christelijk-indiaanse godsdienst. Twee eeuwen geleden werd de laatste pastoor verjaagd en hebben ze de leiding van de kerk op zich genomen. De oorspronkelijke decoratie, zo zwart als roet, werd behouden. In de barokbeelden van de Spaanse heiligen vereren ze hun eigen goden. Het schaap, het heilige dier van de Tzotziles, zorgt voor wol en mest en mag niet gegeten worden. Het hele jaar door wordt er geweven aan de kleding van Johannes, de patroonheilige. Op 24 juni worden zijn kleren in een grote ketel gewassen, waarna de gelovigen het water opdrinken. Alle zieken komen naar het dorp voor de processie, waar ze door de curanderos gratis behandeld worden.
.jpg?7834fa84fe982235fce11c7d7ac31f14)
De Dag van de Doden is van oorsprong een indiaans feest waar het gebruikelijk was om de voorouders en dus de overledenen te vereren. Tijdens rituelen toonde men bewaarde schedels die dan de wedergeboorte symboliseerden. De festiviteiten waren bij de Azteken gewijd aan de godin van de dood: Mictecacihuatl. Na de Spaanse verovering werden deze tradities opgenomen in het Christendom en werd de viering verplaatst naar Allerheiligen en Allerzielen. De poort tussen hemel en aarde staat open en de overledenen keren voor één dag terug naar de aarde. Reden om te vieren dus en dat doen ze in Mexico op indrukwekkende wijze! Het ganse jaar is men in volle voorbereiding van dit kleurrijke festival en verzamelt men offergaven. De graven van dierbaren worden schoongemaakt en versierd. Veel families bouwen thuis heuse altaren ter ere van hun voorouders. Een foto van de overledene wordt omringd door kaarsen. Zijn favoriete eten en drank wordt klaargemaakt en op het altaar en graf geplaatst. Alles om de geest van de dierbare terug naar de aarde te lokken. Daarom zie je ook vaak een pad naar het graf, gemaakt van de sterk geurende oranje goudsbloem of afrikaantje, en wordt er wierook gebrand. Tegen de avond zijn de kerkhoven veranderd in een zee van kaarsen, bloemen en rook. Er wordt gegeten, gedronken, gezongen, gelachen en muziek gemaakt. De straten en pleinen worden uitbundig versierd met skeletten van papier-maché, doodshoofden van chocola en suiker, pluimen en bloemen. Het is een avond waarop de familiebanden worden aangehaald en men de doden én het leven viert.
.jpg?3baf702da04a75e008515048bd6aa159)
Wil je meer weten over onze reizen of heb je een andere vraag?
Neem contact met ons op via:
Vul hieronder je e-mailadres in om onze nieuwsbrief te ontvangen.
Wij gebruiken jouw gegevens enkel om jouw e-mailadres toe te voegen aan onze mailinglijst. Ik ga akkoord met de privacyverklaring.
