Zuid India

We reizen doorheen een aantal zuidelijke deelstaten, Tamil Nadu, Kerala, Karnataka, Goa en Maharashtra. We worden vergezeld door Francois, naamgenoot, primus India-kenner, meester-verteller en door de wol geverfde AdA reisleider die ons de volgende 15 dagen zal gidsen van Chennai aan de oostkust tot Mumbai aan de westkust.
We vliegen naar Chennai met Lufthansa vanuit Frankfurt en we arriveren er met Deutsche Gründlichkeit stipt op tijd, maar onze gezagsvoerder wordt er geconfronteerd met de Indiase realiteit en hij moet nog een half uurtje rondcirkelen vooraleer hij toestemming krijgt om zijn Airbus aan de grond te zetten, het is dan al dik na middernacht, het is er 24° en het is nog een uurtje rijden naar ons hotel.

Het was een korte nacht maar de zon schijnt. Chennai is de hoofdstad van de deelstaat Tamil Nadu. We rijden een 60-tal km verder naar Mahabalipuram, de oude havenstad van de Chola's en we bezoeken daar de 5 ratha’s, 5 telkens uit één rotsblok gekapte tempels en beelden. Unesco Werelderfgoed, gebouwd in de 7e en 8e eeuw. Een reeks schoolkinderen zorgt voor een vrolijke en kleurrijke noot. Een eind verder ligt tegen de kust de oudste uit natuursteen opgetrokken hindoe tempel in India met een hele reeks sculpturen. We stoppen nog even aan een enorme wandsculptuur, de boetedoening van Arjuna, zoon van een koning en tegelijk zoon van de god Indra, held van een van die talloze verhalen en kronieken en dan rijden we naar Kanchipuram voor de lunch en daarna een bezoek aan een andere, niet langer actieve tempel,de Kailasanatha-tempel. Ontheiligd en in onbruik geraakt na mosliminvallen, maar vandaag een prachtig gerestaureerde site.
Kanchipuram is ook gekend voor het weven van zijden sari’s en we lopen eventjes binnen bij een thuisarbeider die op zijn eenvoudig weefgetouw een schitterend trouwkleed fabriceert met gouddraad. Samen met zijn vrouw werkte hij er ongeveer 2 maanden aan. Er is naderhand een bezoekje aan een winkel waar enkele dames uit het gezelschap zich laten tooien met een sari voor de foto.
We stoppen ook voor een bezoek aan een actieve tempel de Ekambaranathar Tempel gewijd aan Shiva en een van de grootste Hindoe heiligdommen in India. De verhalen en legendes die rond al die tempels en hun goden hangen zijn legio en onze Francois brengt ze iedere keer met veel verve en humor.
We rijden terug naar ons hotel en de verrassing van de avond is wel dat onze bagage vanavond nog vertrekt met de bus naar de volgende stop, wij volgen morgen met de trein, met als opzet een te lange busrit vermijden. Begrijpelijk als men weet dat de gemiddelde snelheid in India langs de baan om en rond de 40 tot 50km/h ligt. Met 400 km ben je al gauw 10 uur zoet.

Het is weer vroeg dag. De jetlag heeft mij parten gespeeld en ik heb slecht geslapen. Ook onze reisleider heeft wat problemen, want zijn stem laat het afweten, er zit een fameuze barst in de ”bronzen stemme”. Een andere bus brengt ons naar het station, de onze, met bagage, zal ons opwachten in Tiruchirapalli. Reizen met de trein in India is een belevenis, na Rusland en China heeft India het grootste spoorwegnet ter wereld, en de Indiërs maken er dankbaar en veelvuldig gebruik van. Het treinmateriaal draagt er ook de sporen van. In het station van Chegalpattu, waar wij onze trein nemen is het een gezellige drukte. De onderwerpen defileren constant voor de cameralenzen. We hebben gereserveerde plaatsen in een slaapwagon waar een aantal Indiërs nog daadwerkelijk ligt te pitten. Het is een beetje zoeken naar onze zitplaatsen maar we maken het ons gemakkelijk voor een treinrit van een viertal uren door Tamil Nadu. Het is meestal vlak landbouwgebied waar we door rijden en om echt te kunnen genieten van het landschap hadden de ruiten iets properder mogen zijn, maar dit is India, ”say no more”.
We arriveren rond half twee, onze bus vindt ons en we rijden de stad in voor de lunch.
We pikken onze lokale gids op, Krishna, een pracht van een man die op aanschouwelijke wijze met een notaboekje als ware het een schoolbord uitleg geeft over de complexe godenwereld van het Hindoeïsme en de structuur van de enorme tempel Sri Ragnanathasvami, de belangrijkste van 108 tempels ter ere van Vishnoe in India.
We rijden verder naar Tanjore naar ons hotel en daar krijgen we nog een dans demonstratie in de traditionele Indische dansen door twee jonge meisjes en daarbij moet zowel de voetzetting, handen, hoofd, ogen, gezichtsuitdrukking correct worden uitgevoerd. Het is niet alleen sierlijk, het is tegelijk een gebarentaal en ze moeten er een goeie conditie bij hebben.

We bezoeken hier vandaag een Unesco werelderfgoed, de Sri Brihadisvara tempel, een meesterwerk van de Chola-dynastie, een van de belangrijkste Tamil-dynastieën van Zuid-India. En we vinden er onze sympathieke gids van gisteren, Krishna, die speciaal met de trein naar hier is gekomen om ons ook vandaag tekst en uitleg te verschaffen over dit prachtige complex. Gebouwd door Raja Raja Chozhan I en voltooid in 1010. Het is een bouwkundig hoogstandje. De top van de massieve toren van 66m, de amalaka, werd uit een enkele blok graniet van 80 ton gemaakt, en dient voornamelijk om de met pen & gat in mekaar gezette stenen van de tempel bijeen te houden. Bij de ingang troont Nandi, de heilige stier, 5m x 4m ook uit één blok graniet van 25 ton gehouwen. Pittig detail, al het graniet moest uit een steengroeve 60 km ver worden aangevoerd.
In een voormalig paleis staat een collectie beelden in steen en brons met de ”Cosmic dance of Shiva” en iets verder bezoeken we een bronsgieter die deze meesterwerken nog steeds op de oude beproefde manier giet.
Na de lunch rijden we naar Madurai door een landbouwgebied langs akkers en weiden en droge rijstvelden en we stoppen aan een dorpje waar op zeer ambachtelijke wijze cashewnoten worden gebrand.
We checken in en na het diner, rijden we per tuktuk naar de Meenakshi Amman tempel. Een ritje per tuktuk, ’s avonds in het razend drukke stadsverkeer in India is een tenenkrullende belevenis maar wij komen speciaal voor een dagelijkse avondceremonie. Het beeld van de god Shiva wordt met veel luister en met zijn avondmaal naar de slaapkamer van zijn echtgenote Meenakshi gebracht. In tegenstelling tot andere tempels zijn camera’s hier niet toegelaten maar mag je wel fotograferen of filmen met smartphones. De hand van de reïncarnatie van Steve Jobs is hier verdorie duidelijk voelbaar!

We gaan naar de markt. Madurai is een belangrijke agrarische gemeenschap met veel jasmijnplantages en rozen. Gemiddeld 2000 boeren brengen hun bloemen naar de dagelijkse Madurai bloemenmarkt en de meeste van die bloemen gaa, naar tempels en trouwers. Het is er een kleurrijk spektakel van massa’s bloemen en bloemblaadjes die er op verschillende manieren verwerkt worden.
We lopen binnen bij het paleis van koning Thirumalai Nayak beschermheer van kunst en architectuur in de 17e eeuw, en wat er van zijn paleis rest getuigt daarvan. En dan gaan we terug naar de Meenakshi Amman tempel waar we gisteren de avondceremonie bijwoonden. Ook nu zijn binnen de muren enkel smartphones toegelaten. De tempel ontvangt dagelijks duizenden pelgrims en bezoekers en we lopen hier niet alleen rond. De monumentale torens of gopurams die tegelijk als ingangspoort dienen zijn bezaaid met prachtig gekleurde motieven en beelden. Heel mooi!

Na de lunch in het hotel, dat op een heuvel ligt en van waaruit je trouwens een heel mooi panorama hebt over de stad, wandelen we doorheen het oude centrum en rond de buitenmuren van de tempel, om heel wat couleur locale op te snuiven. Een mooie zonsondergang sluit de dag succesvol af.

We hebben zo’n 5 uur bus voor de boeg naar Periyar. Onderweg stoppen we even voor een lokaal marktje waar de dorpsbewoners hun dagelijkse inkopen doen. Veel ijskasten zijn hier niet voorhanden en wat de pot schaft is wat op de markt in de aanbieding is.
De busrit verveelt niet. Bakstenen worden in eenvoudige steenbakkerijen vervaardigd en de was wordt aan de rivier gedaan. Het landschap is heel wat groener met veel palmbomen en niet verwonderlijk, hier worden heel wat kruiden gewonnen en bij een kruidenwandeling krijgen we deskundige uitleg bij alles wat daar groeit en bloeit.
We checken in en lunchen in ons hotel en daarna trekken we naar het Periyar Nationaal Park voor een natuurwandeling in kleine groepjes met een ranger. Het park telt heel wat diersoorten, maar behalve enkele olifanten die in de verte een bad nemen in de rivier en een aantal ooievaars laten de meeste zich niet zien.
’s Avonds hebben we nog eens de gelegenheid om een dansvoorstelling bij te wonen. Muziek en begeleidende zang kunnen vreselijk eentonig klinken in onze oren maar de sierlijkheid van de danseressen maakt veel goed.

We zitten nu volop in de deelstaat Kerala. Een bezoek aan een theeplantage gaat niet door wegens tijdgebrek maar even verderop kunnen we de boeren toch van op de baan aan het werk zien. Het katholicisme is hier goed ingeburgerd en langs de weg staan er veel bewijzen van. Heel wat scholen beginnen hun naam met Sint... Bij een rubberplantage stoppen we ook nog eventjes voor een korte demonstratie en wat uitleg.
En zo arriveren we aan de backwaters waar onze woonboten op ons wachten voor de mini-cruise. De backwaters zijn een netwerk van rivieren, meren en lagunes die met mekaar verbonden zijn met natuurlijke en gegraven kanalen evenwijdig met de Arabische zee. Een uniek ecosysteem waarbij zoet en zout water mekaar ontmoeten. Op sommige plaatsen verhindert een dam dat zout water in het zoet water komt, dat dan gebruikt wordt om de vele rijstvelden te bevloeien. De woonboten van vandaag zijn trouwens de voormalige vrachtboten waarmee de rijst vervoerd werd. Sommige hebben 2 kajuiten, sommige hebben er 3. We verdelen ons over 4 schuiten en varen rustig over het smaragdgroene water. Dolce far niente is het ordewoord. Kijken, fotograferen en genieten van het landschap dat zich voor ons ontvouwt. We lunchen aan boord en bij valavond wordt er aangelegd aan een eilandje. We verzamelen voor een aperitiefje (zelf meegebracht) en dan trekt iedereen terug naar zijn schuit voor het diner en een kalme nachtrust.

We ontbijten op onze huisboot en tuffen dan naar een plek waar we op kleinere exemplaren overstappen om makkelijker door de kleine kanaaltjes te kunnen varen. Het is zondag en op verschillende plaatsen doet moeder de vrouw de was in het water of zitten mensen te vissen.
We leggen aan in Alleppey, vinden er onze bus en rijden langs de uitgestrekte rijstvelden naar Cochin of Fort Kochi zoals het ook genoemd wordt.
We checken in, lunchen in het hotel en rijden dan naar het oude stadscentrum voor een kort bezoek aan de oude synagoge die onderhouden wordt door de enkele joden die niet naar Israël verhuisden. En dan naar de St.-Franciscus kerk, gebouwd in 1503 en daarmee de oudste Europese kerk in India. Vasco da Gama stierf in Kochi in 1524 en lag er 14 jaar begraven voor zijn lichaam naar Lissabon werd gebracht. In het Hollands Paleis of het Mattancherry Palace, dat de Portugezen bouwden mag niet gefotografeerd worden. Belangrijk en mooi zijn er de verschillende muurschilderingen over bekende Hinduverhalen, een portrettengalerij van de Rajas van Cochin en enkele ceremoniële gewaden van de vroegere machthebbers.
We schuiven aan voor een Kathakali voorstelling. Een opmerkelijk samenspel van drama, dans en pantomime waarin met veel handbewegingen en een opvallende en kleurrijke make-up en even extravagante kleren, legenden en verhalen worden uitgebeeld. De spelers zijn allemaal mannen, die dus ook de vrouwelijke rollen voor hun rekening nemen. Die dingen kunnen makkelijk de ganse nacht en langer duren, maar voor de toerist worden ze in een verkorte vorm opgevoerd.

We moeten er vroeg uit want we hebben een vlucht om 7u30 naar Bangalore. Een uurtje later landen we er met Jet Airways. We hebben een ander busje dat moedig zijn ouderdom probeert te maskeren en ons de volgende dagen van dienst zal zijn. We hebben weer een busrit van enkele uren voor de boeg naar Kabini, maar we stoppen onderweg voor een bezoek aan het zomerpaleis van Tipu Sultan, voor de Indiërs een vrijheidsheld die aan zijn einde kwam tijdens de verovering van zijn fort Srirangapattanam door Arthur Wellesley de latere Duke of Wellington, overwinnaar van Waterloo. Ook hier zijn foto’s taboe.
We vervolgen onze weg naar het Nagarhole Nationaal Park waarvan de laatste kilometers langs een schabouwelijke slechte weg die uiteindelijk leidt naar het paradijselijk Orange County resort.

Ooit was het Nagarhole Nationaal Park een jachtgebied van de maharadja’s maar het evolueerde naar een nationaal park aan weerszijden van de Kabini rivier. Op het programma staan twee safari’s, eentje over land en eentje op de rivier. Ons gezelschap wordt gesplitst, en wij beginnen vroeg met een safari over land. Het is nog pikkedonker als we de rivier oversteken om daar samen met een groep Zwitsers in een grote open truck geladen te worden en het park in bollen op zoek naar al het wild dat daar voorhanden moet zijn. Een cursus liplezen om de gefluisterde uitleg van de ranger vooraan te begrijpen kan van pas komen. Toegegeven, de oogst is aan de magere kant is, want behoudens enkele herten, 5 olifanten die langs de baan fourageren, enkele zwijnen en apen is ons hoogtepunt 2 exemplaren van de Indische Bizon die gewillig voor de foto komen poseren. Voor ornitologen is er beter nieuws, zij ontdekken menig vogeltje in de hoge bomen maar Shere Khan, de tijger stuurt ons zijn kat.
Terug in de lodge hebben we enkele uurtjes vrij en kunnen volop genieten van de jacuzzi waarmee iedere bungalow is uitgerust.
Na de lunch, is het onze beurt voor de safari per boot. Nu worden we met zo’n 22 man, ieder met zwemvest, in een bootje gestopt, en je weet direct hoe een sardientje zich voelt. Idealiter is men hier uitgerust met een hoofd dat 360° kan draaien. Maar er is meer dierenplezier te beleven langsheen de oevers, en zeker als we enkele olifanten de rivier zien overzwemmen. Leuk om zien hoe zij hun slurf als snorkel gebruiken. Ook zij vinden het gras blijkbaar groener aan de overkant en ook nu hebben ornitologen een echte ”field day”.
Bij de creatie van het Nationaal Park moesten enkele dorpen wijken, en die mensen vergasten ons ’s avonds voor het diner op enkele van hun eenvoudige traditionele dansen.

We rijden vandaag naar Mysore en stoppen onderweg in Somnathpur voor een bezoek aan de Chennakesava Tempel gebouwd in 1268 onder Hoysala koning Narasimha III toen die dynastie het voor het zeggen had in India. De tempel is een van de mooiste die door de Hoysala architecten werd gecreëerd met prachtig uitgewerkte beelden en muurversieringen.
We checken in, lunchen en rijden naar de binnenstad voor een bezoek aan het paleis van de laatste Maharadja, His Highness Maharaja Sri Sir Jayachamarajendra Wadiyar Bahadur, Maharaja of Mysore die troonsafstand deed in 1947 bij de onafhankelijkheid van India. De Wadiyar dynastie zwaaide de plak over het koninkrijk Mysore van 1399 tot 1947 en het paleis is na de Taj Mahal een van de meest bezochte toeristische attracties van India. Prachtige zalen, mooie muurschilderingen en het is een bezoek over waard ook al moet je het van begin tot eind doen op kousenvoeten.
We bezoeken ook nog de Chamundeshwari Tempel op de Chamundi heuvel op zo’n 1000 m zeehoogte. We weten onderhand wel hoe een tempel er uit ziet maar deze is er eentje met een mooi panorama over Mysore. Een enorme Nandi, het rijdier van Shiva staat halverwege de baan naar de tempel en daar stoppen we ook even. Er staat ook nog een marktbezoek op het programma, maar die kelk laat ik aan mij voorbijgaan.

Vandaag bezoeken we een van de belangrijkste pelgrim-oorden van de Jain godsdienst, het 18 m hoge standbeeld van Gommateshvara Bahubali. Het wordt beschouwd als het grootste vrijstaand monolitisch standbeeld ter wereld en om de 12 jaar wordt er een heel speciale ceremonie gehouden het Maha Masthaka Abhishekafestival waarbij het beeld wordt overgoten met melk, kruiden, honing en goudblaadjes. De eerstvolgende ceremonie is in 2018. Het staat op een heuveltop met een hoogteverschil van 100 m en een 700-tal trappen van ongelijke hoogte en voor een 1000-tal Roepies wordt je door 4 dragers in een draagstoel naar boven gedragen en weer naar beneden. Een onfortuinlijke medereiziger had dat misschien ook beter gedaan want bij het naar beneden komen sloeg hij z’n voet om.
Na de lunch staan nog twee tempels op het programma. Belur en Halebid. Belur was de vroegste hoofdstad van het Hoysalarijk en koning Vishnuvardhana bouwde er de Channakeshava tempel om de overwinning te vieren op de Cholas in 1117. Het zou 103 jaar duren voor de tempel werd afgewerkt door zijn achterkleinzoon. Ook aan de tempel van Halebidu werd 86 jaar gewerkt maar allebei vielen ze ten prooi aan de vernielzucht van moslim invallers. Prachtig beeldhouwwerk met sculpturen uit de Hindoemythologie en met de verhalen die er rond hangen krijgen ze ook veel meer betekenis. Beide tempels zijn kandidaat om als Unesco Werelderfgoed te worden herkend.

We rijden terug naar Bangalore om daar de vlucht naar Goa te nemen om 13u10, het is een kleine 200 km, er wordt voldoende tijd voor uitgetrokken en het is nog pikkedonker als we vertrekken. Honderden pelgrims stappen langs de baan op weg naar een bedevaartoord. Wij rijden in tegengestelde richting naar Bangalore. Het gaat vlotter dan gedacht, we zijn op tijd in de luchthaven, de vlucht vertrekt zoals gepland en we landen rond half drie in Goa. Daar wacht geen bus op ons maar wordt het gezelschap over 6 wagens verdeeld en rijden we naar ons resort aan de kust van de Arabische Zee. De rest van de dag staat open om een beetje te profiteren van de vele geneugten die hier voorhanden zijn.

We bezoeken het oude Goa van de Portugezen. Goa is de kleinste staat maar wel een van de meest welvarende. Toerisme speelt hierin een grote rol, in de wintermaanden komen vooral reizigers uit Europa en in de zomermaanden wordt het overspoeld door Indiërs. Weg van de kust en het toerisme is er een lucratieve mijnindustrie die zorgt voor veel inkomsten. De Portugezen waren hier 450 jaar de baas tot het in 1961 terug bij India kwam.
We beginnen ons bezoek met de Basilica do Bom Jesus. Gebouwd tussen 1594 en 1605. Het bevat het lichaam van St. Franciscus Xaverius, medestichter van de Jezuïeten. Zijn lichaam is nog steeds even ongeschonden als de dag dat hij stierf in 1552. Zijn graf wordt om de 10 jaar geopend (de laatste keer in 2004) en dat trekt nog steeds ontelbare pelgrims zowel christenen als andersdenkenden.
De Sé Catedral de Santa Catarina aan de overzijde, is de grootste kerk van India en een van de grootste in heel Azië. We lopen ook nog het Archeologisch museum binnen met een hele reeks portretten van de diverse Gouverneurs van Goa. Erg flatteus staan ze er niet op afgebeeld. We wandelen doorheen delen van het oude Goa en dat draagt uiteraard heel duidelijk een Portugese stempel.
Tijd voor de lunch in een lokaal restaurant en een korte shopping stop voor we naar de luchthaven gevoerd worden. Onze vlucht naar Mumbai vertrekt er om 18u45. De vlucht verloopt volgens plan en we landen op de nieuwe luchthaven van Mumbai rond 20u, snorren onze bagage op en storten ons met onze bus in het altijd drukke verkeer, op weg naar ons hotel voor een nacht.

Laatste dag, maar nog met een goed gevuld programma voor we deze nacht het vliegtuig nemen naar huis. Onze bus brengt ons naar de Gateway of India, een triomfboog die werd gebouwd om het bezoek van Koning George V in 1911 te herdenken. Daar tegenover ligt het Taj Mahal Palace & Tower hotel, gebouwd in 1903 en wereldbekend sinds het in 2008 een bende moorddadige terroristen over de vloer kreeg.
We schepen in op een van de vele bootjes voor een tocht van een uurtje naar Gharapuri eiland voor een bezoek aan de Elephanta grotten. Het is zondag, de grotten zijn een populaire bestemming en er is heel wat volk op de been. De identiteit van de oorspronkelijke bouwers is voer voor discussie maar het tijdperk waarop ze het realiseerden wordt geschat tussen de 5e en de 8e eeuw. Het geheel is uitgehouwen uit solide basaltrots.
Tot de Portugese heerschappij in 1534 was het een Hindu bedevaartoord. De Portugezen gaven het de naam Elephanta omdat voor de ingang een groot beeld van een olifant stond. Veel eerbied hadden ze er niet voor want ze gebruikten de beelden als schietschijven. Dat verklaart deels de huidige staat er van. In 1970 werden grote restauratie werken gedaan en in 1987 werd het opgenomen als Unesco Werelderfgoed. De beelden zijn taferelen uit het leven van Shiva en die worden door de lokale gids en onze reisleider uitgebreid toegelicht. Fascinerende verhalen zijn het.
We varen terug naar het vasteland, lunchen in ons hotel en dan maken we een korte toer met de bus doorheen Mumbai met hier en daar een (te) korte stop, zoals aan het Prince of Wales museum en de openbare wasplaatsen.
Wie zijn laatste Roepies kwijt wil krijgt nog de gelegenheid en dan rijden we terug naar het hotel voor het afscheidsdiner. Het goede nieuws is dat Francois er in geslaagd is om de kamers te behouden tot 20h zodat iedereen zich rustig kan klaarmaken voor de lange reis naar München, naar Brussel, naar huis.

Zo eindigt onze reis doorheen Zuid India, dat immense, rommelige, chaotische maar o zo fascinerende land. Leuke groep, toffe reisleider, mooie reis, eentje voor het album.