Madagaskar Het Rode Eiland

Dit keer hadden we een late vlucht , ware het niet dat de NMBS die dag ook uitgekozen had om te staken, zodat het risico was om de trein te nemen weer eens naar een andere oplossing moesten zoeken om in de luchthaven te geraken
We waren met 18, of nee met 16, waarvan 5 koppels, vader en zoon en drie enkelingen plus de gids
Er was al Iemand een dag vroeger vertrokken uit Duitsland en een andere (uit Nederland) die was daar al een week vroeger om een ander deel van Madagaskar te bezoeken die niet in het programma stond. Zo waren we toch met 18 en waren we met 5 alleen reizigers.
De vlucht vertrok pas om 19u55 via een tussenlanding in Wenen vertrokken we dan rechtstreeks naar Addis Ababa (Ethiopië) om daar dan de volgende vlucht te nemen naar Antanarivo , de hoofdstad van Madagaskar.
Op weg naar het hotel, het eerste wat we leerden was “mora mora” (langzaam) iets wat we tijdens deze reis veel zouden horen. We zagen ook onderweg volgepropte minibusjes, hand geduwde karren, riksja’s en tuk tuks en veel beweging van de mensen. Na een korte infoavond over de volgende dagen was ons eerste diner in het hotel.

Het was al vroeg opstaan en het ontbijt verliep nogal stroef. Om 7u30 vertrokken we met twee minibusjes richting “Andasibe”, nu we de hoofdstad verlaten hebben komen meer en meer putten in het wegdek voor, we rijden voorbij rijstveldjes en op de droge rijstveldjes wordt van de klei bakstenen gemaakt. Op veel plaatsen zien we ze op hopen liggen die ze nadien zelf bakken wegens te dure cement worden de stenen gewoon op elkaar gestapeld voor de muren van hun huizen op de armere delen van het land. Onderweg hebben we mooie rijstlandshappen en rijden naar het dorpje “Moramanga” waar veel japanners hier vroeger waren voor de nikkel mijnen.
Na de lunch bezoeken we het lemureneilandje waar we met de kanoboot 3 meter varen om de overkant te bereiken, tijdens de wandeling in het eucalyptuswoud van enkele uren ontmoeten we er de lemuren “Bruine maki”, de “Grijze bamboelemuur”, de “Diadeemsifaka”, de ”Vari” en de “Rode Vari”. We nemen de boot terug en rijden verder naar het hotel waar we even later nog een avondwandeling hadden. Hier komen we nog enkele andere lemuren tegen onder andere de “Goodman’s mouse lemur” en de “Wooly lemur”, gekko’s, kleine kikkertjes, wandelende tak en nog een mooie kameleon tegen. Na dit alles was het tijd om te gaan dineren in het hotel.

We starten de dag na het ontbijt en rijden naar national “Analamazoatra park van Andasibe”. we gaan op zoek naar de “Indri Indri” de grootste lemuren soort van Madagascar, zijn geluid kan je wel tot 3 km ver horen. We zien er ook een slang, geko’s en kameleons. En zo komen ook op onze weg de “Indri Indri” de “Diadeem sifaka” de “Bruine maki” en de “Grijze bamboelemuur tegen. Alsook enkele kleine kikkertjes en de girafkever.
In de namiddag rijden we naar het spoorstadion van Andasibe (word niet meer gebruikt) waar we aldaar wandelen naar het dorpje. Daarna rijden we naar een ander deel van het park, waar we een hele wandeling doen waar vooral reptielen zitten vooral krokodillen, slangen schildpadden, en tal van andere kleine diertjes. Het avond diner nemen we in het hotel.

Vandaag vertrekken we weer vroeg richting Antsirabe (men beweert dat dit de mooiste stad van Madagaskar is) Onderweg komen we heel wat mooie landschappen tegen. In het dorpje “Behenjy” nemen we onze lunch in “Restaurant Coin du Foie Gras” Inderdaad, ik weet het, het zou in feite niet mogen maar we krijgen hier de gelegenheid om aan 5 soorten smaken eendenpastei te proeven .
We rijden verder naar “Ambotolampy” waar we aldaar een aluminium fabriekje gaan bezoeken. Hier word nog op heel oude manier aluminium gesmolten om ze daarna in een zelf gemaakte mal tot kookpotten om te toveren of ook nog tot kleine souvenirbeeldjes.
We hebben ook nog een stop bij een begraafplaats bij een familiegraf van de Merina’s waar ook een heel ritueel aan verbonden is, famadihana word het genoemd.

Letterlijk vertaald betekent Famadihana 'het omdraaien van de botten'. Dit is een herdenkingsritueel van het Malagassische volk in Madagaskar waarbij de voorouders worden herbegraven. Zij geloven in het vieren van het leven van de overledenen. En dat is ook wat ze doen, letterlijk... Dit ritueel wordt gevierd in de vorm van een festival. En geloof het of niet, maar de doden worden opgegraven om te feesten met de levenden. Heel het dorp wordt uitgenodigd en familieleden komen van ver om op deze dag samen te zijn. De overledenen worden op de schouders gedragen terwijl er onder begeleiding van live muziek wordt gedanst en gezongen rondom het graf. Ook wordt er lekker gegeten en gedronken en worden er hele 'gesprekken' met de doden gevoerd om ze bij te praten over de afgelopen jaren

Onderweg stoppen we nog voor enkele fotostops, en weer is het hetzelfde zoals ieder keer. Madagaskar en kinderen, in alle groottes van klein tot groot. Bij elke fotostop komen ze als paddenstoelen uit de grond gekropen. Ons diner nemen we in een lokaal restaurant bij “Chez Jenny”

Ook vandaag zijn we al vroeg onderweg en hebben ook wat foto-stops onderweg. Komen ook weer enkele mooie landschappen tegen. Onderweg bezoeken we een typisch Merina dorpje We zien er fietsherstellers, bezoeken een hospitaaltje waar kinderen op die dag werden ingeënt alsook het gemeentehuis waar ze nog oude boeken met geboorteakten uit 1913 en huwelijksakten uit 1948 aan ons tonen.
Onderweg naar het Tritritra kratermeer komen we zeboekarren tegen, langs een veld waar men bezig is het zaad in te zaaien, zo komen wij aan na een steile klim bij het Tritritra meer. Ook hier zijn een hele hoop souvenirs verkopers. Het heeft een maximale diepte van 160 meter. Het water is ondoorzichtig groen wat een vreemde indruk geeft en het zou de vorm van Madagaskar hebben.

Volgens een mythe hadden Rabeniomby en Ravolahanta, een liefdeskoppel, zelfmoord gepleegd omdat ze veel van elkaar hielden, maar hun ouders de liefde niet aanvaarden. Ze besloten om te verdrinken, om voor eeuwig verbonden blijven in dit meer. Een boom bij het meer stelt twee armen voor die elkaar vasthouden. Helaas na een storm is er een arm van afgebroken

We nemen de weg terug, stoppen nog aan het meer van Andraikibameer waar ook veel verkoopstalletjes (barakachtig) staan, zo rijden we naar Antsirabe waar we onze lunch nemen in een plaatselijk restaurant. In de namiddag brengen we een bezoekje bij “Mr Many” die miniatuurfietsjes maakt van gerecycleerd metaal afval. Nadien bezoeken we ook de broderie afdeling en gaan langs bij “Corne de zebu” waar we de hoorn bewerking zien, verscheidenheid aan kleuren die dit materiaal biedt. De hele hoorns laten de vervaardiging van verschillende objecten toe , er word vooral decoratieve objecten van gemaakt. We maken ook nog een ritje door de stad met de riksja’s. We stoppen bij het Stammen Monument “Fahaleovantena” Dit monument geeft een overzicht van de verschillende stammen in Madagaskar. Nadien rijden we tot het “Hotel des thermes” ten tijde van de Franse koloniale was dat een heel gezellige verblijfplaats, Maar de fransen zijn verdwenen en het hotel geraakt langzaam helemaal in verval. Ons diner nemen we op de zelfde plaats als deze middag.

Na het ontbijt vertrekken we naar “Ranomafana” het hart van de “Betsilio stam”. Onderweg hebben we enkele stops, we zien hier hoe vrouwen rijst planten, het land om ploegen met de zeboe, en het verzamelen van jonge rijstplantjes om uit te planten. Er zijn ook nog fotostop van prachtige vergezichten, we rijden nabij bruggen die kapot zijn door ontploffingen, doordat er een tijd was dat er twee presidenten waren en de ene jaloers was van de andere liet hij alle bruggen ontploffen. Er is daarnaast een nieuwe brug gebouwd met ons belastinggeld, de brug werd ingewijd door Charles Michel. We brengen ook nog een bezoekje bij houtsculptuur Jean & Frere. waar nog op een ambachtelijke manier modellen in hout worden gemaakt, krijgen hier ook uitleg van de verschillende houtsoorten die bewerkt worden. We verkennen nog eens een lokaal marktje en nemen de lunch in een gezellig restaurantje waar er nog een gezellige sfeer was, daar was een groepje aan het dansten met een muziekband die speelde. Dan is er nog een heel stuk te rijden over slechte weg met veel putten. Er zijn nog enkele mooie fotostops onderweg en hebben ook nog een kleine wandeling, S ’avond komen we laat aan bij het hotel waar we ook ons diner namen en er was ook nog iemand jarig die verrast werd met een grote taart.

Vandaag brengen we een bezoek aan het “Nationaal park van Ranomafana” gesticht in 1991 naar aanleiding van de ontdekking van de “Gouden Bamboelemuur”. Heel wat soorten bamboe groeit hier wat ideaal is voor de lemuren. Het park ligt in een bergachtig deel van het Centraal Hoogland op een hoogte van 600 tot 1400 meter en is grotendeels bedekt met een dicht tropisch regenwoud, In het park stroomt de rivier de “Namorona”. In de bossen komen verschillende zeldzame soorten flora en fauna voor. Ook hier hebben we geluk en zien wij de “Gouden Bamboe lemuur” de “Bruine maki” en de “Roodbuik lemuur” alsook insecten, kikkertjes en gekko’s. We horen ook de “Madagascar coucou” en het was moeilijk om hem te spotten en nog enkele andere vogels.

In een lokaal restaurant nemen we onze lunch. Daarna bezoeken we een schooltje. Dan was er ook nog een wandeling in het dorpje Ranomafana (betekend heet water) waar zich warmwaterbronnen bevinden waar de Fransen in de koloniale periode een kuuroord aanlegden.

We ontbijten deze morgen zeer vroeg, want het zou een lange dag worden. we rijden richting “Ranohira”. We hebben al vlug een stop bij de spectaculaire waterval van de “Namorona” rivier die dwars door het park loopt. We stoppen ook nog op een plaats waar men manueel bakstenen maakt, ze laat drogen en het wegbrengen waar de stenen worden opgestapeld op een speciale manier om ze nadien te bakken, soms dragen ze wel meer dan 18 stenen op hun hoofd en lopen op hun blote voeten iedereen doet hier aan mee zowel vrouwen, kinderen en mannen.

Nadien stoppen we nog op een plaats waar men touwen maakt van de agave plant. Zo zien we hoe ze de draden uit de Sisal plant halen en er touwen van maken (Sisal is een sterke vezel van de stekelige bladeren van de agaveplant) Ze maken hier ook mooie dingen met de touwen. Ook hebben we nog mooie landschappen onderweg en enkele fotostops
We brengen ook nog bezoek aan een atelier “Antaimoro” waar men papier maakt.
Antaimoro-papier is gemaakt van de schors van de Avoha, een boom die veel voorkomt in Zuid-Madagaskar. De bast wordt eerst verkleind tot deeg, er wordt wat water aan toegevoegd en vervolgens wordt de papierpulp uitgespreid op een frame, en word versierd met planten of lokale bloemen en tenslotte gedroogd in de zon. Dit prachtig bewerkte sierpapier van lichtbeige kleur is heel decoratief, men maakt briefpapier, kaartjes, boekjes die ook manueel genaaid worden.
We wandelen nog in het dorpje bij een marktje voor dat we onze lunch nemen.
In de namiddag bezoeken we het reservaat van Anja waar vooral ringstaartmaki’ zitten. Die hebben kleintjes deze tijd van het jaar. Ook het symbool van Madagaskar. Daarna rijden we verder en de landschappen beginnen hier ook helemaal te veranderen. in de verte zijn we de slapende reus (gebergte die de vorm van een reus toont) In het droge zuidenbij “Ihosy” komen we dichter bij de poort van het zuiden (word hier zo genoemd) waar vooral de “Bara-stam” heerst en waar de dieren meer waard zijn dan de vrouwen. Uiteindelijk komen we aan in het Colorado van Madagskar.
We dineren in het hotel “Le Jardin du Roy” waar we ook overnachten.

Vandaag brengen we een bezoek aan het “nationaal park van Isalo”.
Het Isalo National Park is het op een na grootste Nationaal Park van Madagascar. Het wordt ook wel het Colorado van Madagaskar genoemd of het Wilde Westen, dit vanwege het grote bergmassief waaruit het park bestaat. He wordt getekend door immense zandsteenformaties, diepe kloven, steile pieken en indrukwekkende grotten. Het doet een beetje denken aan de Grand Kanyon, maar dan in Madagaskar. Het landschap is natuurlijk ook uniek , de ene plaats is nog mooier dan de andere
In het park liggen enkele begraafplaatsen van de “Barastam” die hun doden vroeger begroeven in grotten. De doden werden begraven in moeilijk bereikbare grotten hogerop in de massieven. Tegenwoordig mag er niet meer worden begraven. Een plek die we ook bezoeken is de “La Piscine Naturelle”in het park Dit is een meertje waar je in kunt zwemmen. Het water is lekker verkoelend en de omgeving is schitterend. Het is net alsof je een shampoo reclame binnen stapt. Na deze wandeling hebben we nog een barbecue lunch. Daarna keren we terug naar het hotel waar we wat vrije tijd hadden. We hadden nog een aperitief met bijhorende lekkere borrelhapjes moment alvorens te vertrekken naar “La Fenêtre” om de bewonderenswaardige zonondergang door het beroemde "venster van Isalo te zien. Een massieve rots die natuurlijk in de vorm van een raam is uitgehouwen en uitkomt op de grote verlaten vallei. Het is alsof je in de Afrikaanse savanne bent zonder de dieren.
Voor we aanschuiven voor het diner krijgen we van het personeel van de lodge nog een leuke zang en dans voorstelling. Weer een heerlijke dag, lekker eten en naar bed want morgen gaan we weer op pad, richting het zuiden en naar de oceaan.

Na een vroeg ontbijt rijden we richting “Ifaty” onderweg rijden we door het saffierendorpje “Ilakaka”, een klein stadje waar de grootste saffier mijn ter wereld ligt, en waar we met de twee busjes door de Ilakaka-rivier moeten rijden (de straat is gewoon weg boven de rivier) waar heel wat drukte is van mensen die de was doen de auto wassen of zich wassen, en ook op zoek zijn naar saffieren! De landschappen zien er als kale uitgestrekte vlaktes uit die soms veranderen tot dichtgegroeid doornwoud.
We stoppen ook nog aan het “Zombitse Vohibasia Nationaal Park” waar we ook onze eerste “Baobabs” zien (typische boom van Madagascar). Er zijn 8 soorten baobabs in de wereld waarvan 6 soorten voorkomen in Madagaskar, één in Afrika en één in Australië. Het zijn loofbomen en variëren in hoogte van 5 tot wel 20 meter en een enorme omvang hebben. De boom kan ongeveer 100.000 liter water bevatten, ze kunnen tot 3000 jaar oud worden. De baobab boom wordt meestal aangeduid als een van vreemder creaties van de natuur. Grote baobabbomen worden vaak vereerd door Malagasi. Hier kunnen we ook de “Zombitze sportive lemur” (nachtlemuurtje) in een boomholte spotten alsook de “Verreauxsifakalemur” en ook nog een uil, slangen en nog kameleon’s . Na een mooie wandeling in het park hebben we nog een eenvoudige picknicklunchpakket die we deze ochtend mee hadden gekregen van het hotel. In de namiddag rijden we dan door naar “Ifaty” waar we nog onderweg heel wat zeboes zien , alsook boababs en hebben ook nog een stop bij een begraafplaats in de vorm van een boot waar duidelijk is te zien dat deze familie van rijke afkomst was. Aangekomen in het hotel hebben we even tijd om te genieten van de zee maar hier zijn ook souvenirs verkopers die je min of meer lastig vallen. Het diner nemen we in het hotel. Dit keert was ik zelf ook vandaag jarig en net als vorige keer was er ook een grote taart voor mij om te delen.

Helaas hadden we niet genoeg de tijd om van de zee te genieten, wegens een vliegtuig wijziging die al vooraf gekend was waren we na een vroeg ontbijt al op weg naar de luchthaven om zo terug te vliegen naar de hoofdstad van het land met een binnenlandse vlucht.

Na de lunch rijden we richting het Koninklijk Paleis en onderweg zien we veel van het dagelijkse leven van de hoofdstad hier

We bezoeken het “Koninklijk Paleis van Ambohimanga” gebouwd op de blauwe heuvel, één van de twaalf heilige heuvels die rondom Antananarivo liggen. Op de heuvel ligt een ommuurde koninklijke stad met een paleis, een koninklijke begraafplaats en een geheel van heilige plaatsen en mooie vergezichten..
In de tuinen worden nog steeds ritueel eenden of kippen geofferd ter ere van de overleden koning Andrianampoinimerina. Niettemin was hij de beroemdste koning van de Merina en dat is hij tot op de dag van vandaag nog steeds. Intussen bestaat het koninkrijk niet meer.

Ook vandaag was het heel vroeg opstaan, al om 2u30 om een heel vroege vlucht te hebben naar het noorden van Madagascar. Aangekomen in “Diego Suarez” hadden we 5 jeeps voor ons. We reden onmiddellijk door na een stop naar “Montagne des Français” waar we een pittige wandeling hadden van ongeveer 6 kilometer. Een bosrijk natuurreservaat en volgen hier de “Vallée des Baobabs” waar we weer enkele mooie exemplaren van zien. We klimmen altijd maar hoger en hoger over een steil pad met prachtige vergezichten, er is dan ook nog een weg met 640 trappen (ja inderdaad, goed gelezen 640) waarvan ook een deel door een tunnel die we moeten doen om het hoogste punt te bereiken waar we een 360 graden panorama view hebben en waar ook een prachtig zicht op het heilige eilandje “Pain de Sucre” en de turkoois blauwe zee. Zo moesten we terug langs dezelfde weg. Ons lunch namen we bij restaurant Jeannette waar met enkele bananen de “Gekroonde lemuren” werden gelokt.

In de namiddag hadden we opnieuw een lange wandeling langs de parelwitte zandstranden, grijze messcherpe lavarotsen in de duinen van “de drie baaien” met het geruis van de zee en de wind, was het hier zalig uitwaaien.
Het diner was na een pittige lange dag in het hotel waar we 4 nachten zouden blijven

Vandaag na het ontbijt vertrekken we naar het Ambergebergte het oudste nationaal park van Madagaskar. Primair regenwoud tussen de 800 en 1470 meter hoog. Onderweg een 3 tal stops voor kameleons te fotograferen. In het “Parc National Montagne D’Ambre” is er een enorme biodiversiteit, hier staan eeuwenoude bomen, watervallen, unieke lemuren, honderden medicinale planten alsook de wurgficussen groeien hier allemaal in het wild. We zien één van de kleinste kameleons ter wereld, gekko’s, de “gekroonde lemuur” en de ”Sandford’s bruine lemuur” alsook enkele mooie orchideeën, prachtige watervallen en ijsvogeltjes. In het park hebben we ook nog een verzorgde barbecue picknicklunch. Een voorgerechtje was “Samosa of sambos” (driehoekige hapjes gevuld met vis of kip of iets anders met verschillende kruiden). De “Ringstaart Mangouste” zitten hier ook en zijn er op uit om eten te stelen.

Bij het terugkeren bezoeken we nog een marktje in “Diego Suarez” waar we door lopen, en zo zit onze dag er weer bijna op.

Vandaag gaan we de “Rode Tsingy van Irodo” bezoeken. Deze kathedraalachtige rode steenformaties zijn uniek. We rijden alweer over een heel slechte weg vol putten, en het word steeds erger soms zijn hele stukken straat weg en putten tot een halve meter diep. Onderweg stoppen we nog voor enkele kameleons en hebben ook de kans om van een kokosnoot het sap te drinken. Op ongeveer 60 kilometer afstand van Diego Suarez, in het Noorden van Madagskar, vind je dit indrukwekkende natuurlijke Tsingy Rouge. Deze plek bestaat nog maar ongeveer 50 a 60 jaar.

Tsingy betekent letterlijk ‘op de tenen lopen’ en rouge betekent rood. De witachtig tot donkerrode kleur heeft de Tsingy Rouge te danken aan de kleigrond die rijk is aan mineralen. De Tsingy Rouge is ontstaan door wind en watererosie. De bevolking in deze regio heeft namelijk alle bomen gekapt rondom de Irodo Rivier. Dit heeft ervoor gezorgd dat het gebied een grote open woestijn werd, in plaats van bos. Het gebrek aan bomen heeft voor erosie gezorgd en grote stukken grond, wat vooral bestaat uit klei, zijn hierdoor weggegleden tijdens hevige regenbuien. Deze erosie heeft ervoor gezorgd dat de Tsingy Rouge is ontstaan. door de kwetsbaarheid is het dan ook ten strengste verboden om de Tsingy Rouge aan te raken. Een simpele aanraking kan namelijk al heel wat schade aanrichten.

We dalen af en maken een mooie wandelen door de kloof om de speciale formaties van dichtbij te bekijken. Heel wat stalagmietvormige formaties staan hier, de ene nog mooier dan de andere.

We keren terug en onze lunch nemen we in een lokaal restaurant om vervolgens terug te rijden naar Diego Suarez, hier bezoeken we nog een Engels kerkhof van tijdens de tweede wereldoorlog, vervolgens rijden we door de militaire wijk om nog een stadswandeling te maken. We starten bij de “Alliance Française” vroeger overdekte markt naar het tribunaal en het huis van de district chef. Vervolgen staan we recht tegenover het “Hotel de Mines” de vergane glorie van de stad., het is nu een ruïne geworden. We stoppen ook nog bij het standbeeld van Joseph Joffre aan de haven.

Het 'Hotel de la Marine' van Diego Suarez, ontworpen door Alphonse Mortages, de man die de goudmijnen van Andavakoera ontdekte, was ooit het beste hotel in de stad.
Dit voormalige paleis met delicate hoefijzervormige bogen en royale zuilen is misschien wel het mooiste symbool van de architectuur van de stad In 1984 werd het zwaar beschadigd door de cycloon Kamisy. Van zijn glorieuze verleden zijn er alleen nog ruïnes.

Vandaag word het hier een rustige dag. We rijden vandaag naar het vissersdorpje “Ramena” waar we dan ook inschepen voor een zeiltocht met twee bootjes naar het eilandje “La Mer d’Esmeraude” ongeveer een uurtje zeilen. Deze prachtige lagune in de Indische oceaan is een magische plaats
Er is de mogelijkheid om te wandelen, te zwemmen of te gaan snorkelen in dit turkooisblauwe water. Een van de bootjes met de begeleiders die gaan op vissen jagen (daar mocht ook niemand mee) en enkele uren later komen ze terug met heel wat vis die ze gevangen hadden. De vis werd onmiddellijk gekuist en even later lag die al op de barbecue. We genieten van de ter plaatse klaargemaakte picknicklunch met heel verse vis, alsook waren er lekkere krabben en rijst.
In de loop van de middag keren we terug, in het doorgaan was het nog allemaal kalmpjes maar in het terugkeren hebben we het geweten, we waren allemaal doornat en ambiance bij het terugkeren die kregen we er gratis bij. Zo keren we na een korte wandeling ook terug naar het hotel om ons helemaal op te frissen voor de aperitief en het avonddiner voor de laatste keer in het hotel.

Het einde komst steeds maar dichterbij. Vandaag na een vroeg ontbijt vertrekken we naar luchthaven voor onze laatste binnenlandse vlucht naar de hoofdstad Antananarivo. Bij aankomst rijden we naar een lokaal restaurant waar we nog de tijd hebben voor een aperitief om daarna van onze lunch te genieten.

In de namiddag brengen we een bezoek aan “AKAMASOA” (Betekend goede vriend) Gesticht door een Argentijnse pater.
AKAMASOA is in 1989 opgericht en steunt grotendeels op donaties.

We hadden geluk dat hij aanwezig was en hij wilde ons ook ontvangen waar we een gesprek hadden van zo een 40 minuten over zijn levensverhaal, zijn ouders waren van oorsprong Kroaten maar zijn gevlucht naar Argentinië wegens politieke problemen in hun land.

Een Argentijnse pater 33 jaar geleden een project startte om daklozen en kinderen die op de vuilnisbelt leefden een goed bestaan te bieden. Inmiddels is hij daar goed in geslaagd . Een heel dorp met leuke gekleurde huizen, scholen en ander centra zijn daar verrezen. Heel wat mensen heeft hij zo kunnen helpen. Voorwaarde was wel dat ze naar school moesten en een vak moesten leren. Velen zijn geslaagd en hebben ook werk gevonden. Elk dorp heeft scholen, apotheek en werkplaatsen: steengroeve, metselaars, timmerwerk, landbouw, kunst en ambacht.

We kregen daar ook nog een rondleiding, zagen kinderen die aan het zingen waren en ook aan het sporten waren en bezochten ook een dorpje waar mensen in een steengroeve de stenen tot kleine stukjes klopten.
Het is dan zover, ons laatste avondmaal, een heerlijk afscheidsdiner, en ook de laatste nacht in het Carlton hotel ons basishotel hier in de hoofdstad. Nog één keer overnachten bij de Madagask ’n.

Na een laat ontbijt vertrekken we naar de luchthaven voor de retourvlucht naar Brussel via Addis Ababa. Waar we in de vroege zondag ochtend een half uur later aankomen dan voorzien. Waar we na een knuffel van iedereen afscheid namen.
Ook nog dank aan Valerie onze vaste gids tijdens deze reis.

Ook dit was Madagaskar

* Het vierde grootste eiland ter wereld, 20 keer groter dan België.
* Ondanks de armoede zijn de mensen in dit land vriendelijk en blijven ze lachen.
* Vandaag leven 9 Malagassiërs van de 10 met minder dan 1,5 € per dag: onder de armoedegrens die is vastgesteld door de Wereldbank.
* Buiten de steden heeft Iedereen hier heel veel kinderen op het platteland en het is nog een jonge bevolking.
* Kinderen komen als paddenstoelen uit de grond bij elke fotostop.
* Heel was mensen lopen en werken op hun blote voeten.
* Ondanks het zeer slechte wegennet, moeilijke omstandigheden, toch van een volwaardige rondreis genoten, met zelfs een paar extra's.
* Elektrisch rijden hier, men is er nog helemaal niet klaar voor en ze kijken er niet naar uit.
* En ook vooral een heel grote dank aan de plaatselijke gidsen die ervoor zorgden dat we heel veel van de natuur en wildleven hebben mogen zien. Het was altijd goed kijken hoog in de bomen tussen het gebladerde om de lemuren te spotten of in het struikgewas/grond naar kleinere beestjes/insecten.
* En ook dank aan de weergoden, dat wij altijd mooi zonnig weer hadden en nooit geen regen.

Jean-Marie Goemaere oktober 2022